Penyakit
kekurangan enzim G6PD atau lebih dikenali dengan nama G6PD di kalangan rakyat
Malaysia merupakan satu penyakit bawaan genetik. Ia boleh menyebabkan
anemia akibat stress pengoksidaan apabila pesakit tersebut terdedah kepada
ubat-ubatan, makanan atau bahan-bahan tertentu. Akibat daripada stress
pengoksidaan, sel-sel darah merah akan pecah dan ini menyebabkan anemia
berlaku. Proses pemecahan sel-sel darah merah ini dinamakan hemolisis.
Penyakit
ini biasanya berlaku kepada kaum lelaki dan dianggarkan 3-5% penduduk Malaysia
mengalami masalah kekurangan enzim G6PD.
Pesakit
yang mewarisi penyakit ini boleh hidup sebagaimana manusia normal akan tetapi
ubat atau makanan tertentu yang boleh menyebabkan hemolisis perlu dielakkan.
Apakah yang dimaksudkan dengan kekurangan enzim
G6PD?
Di dalam
sel darah merah terdapat satu jenis enzim yang bertanggungjawab mengekalkan
kestabilan sel darah merah daripada pecah iaitu enzim G6PD (Glucose-6-phosphate
dehydrogenase ). Apabila paras enzim ini rendah, sel darah merah tidak mampu
menahan keadaan stress seperti dalam kes jangkitan teruk atau apabila bahan
kimia atau ubat-ubatan tertentu diambil, sekaligus menyebabkan sel darah merah
pecah. Hemolisis berlaku dengan cepat dan ini membawa kepada hemolitik
anemia.
Berapa kerapkah berlakunya kes kekurangan enzim
G6PD?
- Dianggarkan seramai 400 juta manusia seluruh dunia menghadapi masalah kekurangan enzim G6PD. Keadaan ini selalunya berlaku di bahagian-bahagian tertentu Afrika, Asia dan Mediterranean.
- Kawasan yang biasanya berlaku malaria juga mempunyai kes kekurangan enzim G6PD yang tinggi.
- Di Malaysia pula dianggarkan 3-5% penduduk Malaysia mengalami masalah ini.
Apakah gen yang bertangggungjawab menyebabkan
kekurangan enzim G6PD?
Punca
utama kepada berlakunya masalah kekurangan enzim G6PD ialah mutasi di dalam gen
G6PD. Gen G6PD mengeluarkan arahan supaya enzim G6PD dibentuk. Enzim ini
terlibat dengan normal pemprosesan karbohidrat dan ia juga melindungi sel-sel
darah merah daripada molekul berbahaya yang dipanggil molekul oksigen reaktif.
Molekul ini merupakan hasil kumuhan sel. Tindak balas kimia yang melibatkan
G6PD menghasilkan unsur yang mencegah molekul oksigen reaktif daripada terbina
dan terkumpul di dalam sel darah merah sekaligus melindungi sel darah merah
daripada pecah.
Sekiranya
mutasi di dalam gen G6PD mengurangkan kuantiti enzim G6PD atau menukarkan
strukturnya, enzim ini tidak lagi dapat memainkan peranannya sebagai pelindung
sel darah merah sekaligus menyebabkan pengumpulan molekul oksigen reaktif yang
membawa kerosakan kepada sel darah merah.
Faktor seperti jangkitan,sesetengah
ubat-ubatan, ataupun memakan kacang parang boleh meningkatkan paras molekul
oksigen reaktif dan ini akan menyebabkan sel darah merah dimusnahkan lebih
cepat berbanding penghasilannya. Berkurangnya sel darah merah membawa kepada
timbulnya simptom dan tanda hemolitik anemia.
Banyak
penyelidik percaya yang pembawa-pembawa G6PD mungkin dilindungi daripada
penyakit malaria. Ini kerana pada pandangan mereka berkurangnya fungsi enzim
G6PD menyebabkan parasit sukar untuk masuk ke dalam sel darah merah.
Bagaimanakah seseorang itu mewarisi kekurangan
enzim G6PD?
Masalah
kekurangan enzim G6PD ini ditentukan oleh kromosom resesif X. Gen yang
dikaitkan dengan masalah kekurangan enzim ini terletak pada kromosom X. Lelaki
hanya mempunyai satu kromosom X. Oleh itu, sebarang perubahan secara mutasi
pada kromosom X tersebut sudah cukup untuk mewujudkan keadaan kekurangan enzim
G6PD. Berlainan pula dengan perempuan yang mempunyai 2 kromosom X, mutasi perlu
berlaku pada kedua-dua kromosom untuk mewujudkan keadaan kekurangan enzim G6PD
ini. Oleh kerana faktor inilah, kebanyakan pesakit kekurangan enzim G6PD adalah
lelaki.
Bagaimana masalah kekurangan G6PD ini dikesan?
Berdasarkan
sampel darah yang diambil, pesakit kekurangan enzim G6PD akan menunjukkan
kandungan haemoglobin yang kurang dan bilirubin yang tinggi di dalam darah.
Ujian
spesifik paras enzim G6PD menunjukkan kandungan enzim yang rendah di dalam
darah. Walau bagaimanapun semasa fasa akut, paras enzim di dalam darah mungkin
normal atau hampir normal kerana sel yang terbabit semuanya dimusnahkan
meninggalkan sel darah merah muda yang mempunyai paras normal enzim G6PD.
Oleh
kerana keadaan ini adalah diwarisi daripada ibu yang merupakan pembawa gen
tersebut, darah ibu pesakit akan menunjukkan paras enzim G6PD yang rendah
daripada normal ataupun sedikit rendah daripada normal. Ini menguatkan lagi
diagnosis kekurangan enzim G6PD pesakit.
Apakah gejala-gejala dan tanda-tanda pesakit kekurangan
enzim G6PD?
Bagi
kebanyakan pesakit yang menghadapi masalah kekurangan enzim G6PD, hemolitik
anemia adalah tidak ketara sehinggalah 48-96 jam selepas pesakit
mengambil bahan-bahan yang boleh menyebabkan pengoksidaan seperti aspirin,
sulfonamid, ubat malaria(seperti primaquin), naftalin dan kacang parang (fava
beans). Selain daripada yang tersebut di atas, jangkitan bakteria atau virus
juga boleh menyebabkan hemolitik anemia kepada pesakit kekurangan enzim G6PD
ini.
Gejala-gejala
hemolisis yang akut termasuklah kepucatan, jaundis,mudah letih, sesak nafas,
jantung berdebar-debar dan hemoglobinuria (hemoglobin dalam air kencing) yang
menjadikan air kencing berwarna gelap. Kematian boleh berlaku sekiranya pesakit
mengalami hemolisis yang teruk.
Jaundis
dapat dilihat pada bahagian mata putih pesakit apabila berlakunya hemolisis di
dalam pesakit kekurangan enzim G6PD.
Bagi bayi
baru lahir, kekurangan enzim G6PD boleh menyebabkan jaundis(kekuningan) yang
patologik. Jaundis pada bayi-bayi yang mempunyai tahap bilirubin yang tinggi di
dalam darah perlu menjalani transfusi darah.
Walaupun
ramai yang mempunyai masalah kekurangan enzim G6PD ini, tetapi ramai yang tidak
pernah menghadapi gejala-gejala atau tanda-tanda seperti di atas.
Apakah ubat-ubatan yang patut
dielakkan bagi pesakit kekurangan enzim G6PD?
- Anti-malarial : Primaquine dan pamaquine( Chloroquine di bawah pengawasan mungkin digunakan apabila antimalaria diperlukan untuk pencegahan atau rawatan malaria )
- Sulfonamides : Sulfacetamide, Sulfanilamide, Sulfamethoxazole (e.g. Septra, Bactrim),Sulfasalazine.
- Anti-bacterials : Nitrofurantoin, Nalidixic Acid, Dapsone, Mafenide Cream (Sulfamylon).
- Analgesics : Phenacetin, Acetanilid, Phenazopyridine (Pyridium).
- Antihelmintics : ß-Naphthol, Stibophen dan Niridazole.
- Miscellaneous
- Vitamin K analogues (1mg phytonadione boleh diberikan kepada bayi)
- Probenecid
- Dimercaprol (BAL)
- Flutamide (Eulexin)
- Methylene Blue
- Tolouidine Blue
- Napthalene ( ubat gegat )
Apakah ubat-ubatan yang boleh digunakan
oleh pesakit kekurangan enzim G6PD?
1)Kesemua
ubat yang “contraindicated” di dalam kes G6PD
2)Mungkin
tidak boleh digunakan di dalam kes Kelas 1 G6PD.
Mengikut
klasifikasi WHO, G6PD dibahagikan kepada 5 kelas. Kelas 1-3 merupakan keadaan
kekurangan enzim.
Kelas 1 : Kekurangan enzim yang teruk
(iaitu kurang daripada 10% aktiviti) dengan kronik hemolitik anemia.
Kelas 2 : Kekurangan enzim yang teruk (
iaitu kurang daripada 10% aktiviti) dengan kadang-kadang berlakunya
hemolisis.
Kelas 3: Kekurangan enzim yang sedikit (
dengan 10-60 % aktiviti ), hemolisis hanya berlaku apabila wujudnya keadaan
stres iaitu ketika jangkitan, ubat-ubatan tertentu dan pengambilan kacang
parang.
Kelas 4: Varian tanpa kekurangan enzim,
dengan tiadanya symptom atau tanda.
Kelas 5: Aktiviti enzim meningkat dengan
tiadanya symptom atau tanda.
Antara
ubat-ubatan yang boleh diambil oleh pesakit kekurangan enzim G6PD:
- Analgesics
- Acetaminophen ( paracetamol )
- Aspirin ( boleh diberikan tapi dalam dos yang sederhana sahaja )
- Auralgan
- Cardiovascular Agents
- Procainamide
- Quinidine
- Neurologic Agents
- Trihexyphenidyl
- Levodopa
- Phenytoin
- Antibiotics
- Chloramphenicol
- Chloroquine
- Isoniazid
- Probenecid
- Proguanil
- Pyrimethamine
- Miscellaneous
- Vitamin C
- Colchicine
- Diphenhydramine
Seriuskah masalah kekurangan enzim G6PD?
Jika
diberi rawatan dan nasihat yang betul, pesakit boleh hidup dengan gaya hidup
yang normal. Kebanyakan pesakit tidak menunjukkan sebarang masalah dalam tempoh
yang panjang. Walaubagaimanapun apabila episod hemolitik anemia berlaku,ia
perlu dirawat dengan rawatan yang sesuai.
Pesakit mengalami masalah kekurangan enzim G6PD,
apakah yang patut dilakukan?
Anda
dinasihatkan supaya menjauhi makanan-makanan seperti kacang parang, makanan
yang mengandungi pewarna tiruan methylene dan toluidine blue, kacang soya atau
produk soya,semua jenis kacang atau produk kacang dan gula-gula dan makanan
berperisa menthol.
Apabila
berjumpa dengan doktor, anda hendaklah memberitahu doctor yang anda mempunyai
masalah kekurangan enzim G6PD supaya doktor tidak mempreskripsikan ubat yang
boleh menyebabkan anemia kepada anda.
Anda juga
dinasihati supaya tidak mengambil ubat-ubatan terutamanya antibiotic dan
lain-lain ubat-ubatab tanpa mendapat nasihat doktor terlebih dahulu.
Ketidaknormal
gen bertanggungjawab terhadap kekurangan enzim ini yang biasanya mensasarkan
kromosom X. Disebabkan lelaki hanya mempunyai satu kromosom X, mereka lebih
berpotensi mengalaminya berbanding bayi perempuan yang mempunyai dua kromosom
X. Apabila satu mengalami kekurangan enzim, satu lagi normal menjadikan enzim
perempuan lebih seimbang. Begitupun, G6PD mempunyai beberapa tahap bergantung
kepada peratusan kehilangan enzim terbabit.
Dari segi
perubatan, ia bukan penyakit dan semestinya tiada ubat untuk kekurangan enzim
ini. Seperti perkara yang membabitkan genetik lain, contohnya warna rambut atau
anak mata, G6PD juga tidak akan berubah malah akan dialami seumur hidup.
Sementara itu, darjah ketinggian proses hemolisis pula mengikut kadar
pendedahan kepada ubat-ubatan tertentu seperti primaquine dan
hydroxychloroquine (anti malaria), sulfonamides, ubat gatal dan dapsone. Jika
termakan kacang parang pula, ia boleh menyebabkan demam, sakit belakang, pening
dan menggeletar selain pneumonia.
___________
G6PD hanyalah merupakan kekurangan Enzim, dan ketahuilah bahawa ianya bukanlah penyakit ! Jangan biarkan Enzim G6PD ini berlanjutan. Dapatkan sebotol supplement yang 100% selamat dan semulajadi.
Tiada bahan kimia, tiada dadah, tiada campuran chemical. Sekali lagi diingatkan bahawa Exfuze Seven Plus Klasik adalah 100% SELAMAT. Juga selamat untuk bayi yang baru lahir. Ianya selamat dan diakui oleh BSCG (Badan Piawaian Makanan USA).
CALL / SMS AZIZ : 010 7890101
Tiada ulasan:
Catat Ulasan